Stawy na dziesiątkę, czyli 10 faktów o stawach

Wypoczynek jest istotny dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, jednak bezruch na równi z nadmiernie forsowną aktywnością fizyczną prędzej czy później wyrządzi nam poważne szkody. Ścieranie chrząstki może doprowadzić do jej całkowitego zaniku, a pozbawione poślizgu kości niebezpiecznie pocierają o siebie, w wyniku czego postępuje deformacja, ból i choroby stawów. Artykuł ten jest podpowiedzią, jak zachować sprawność stawów na długie lata.

Mianem stawów określamy połączenia odpowiedzialne za ruchomość 206 kości obecnych w szkielecie osoby dorosłej. Wklęsła panewka wraz z wypukłą główką są sąsiadującymi ze sobą chrząstkami stawowymi o grubości od 0,2 do 6 mm, zależnie od rodzaju stawu. Odgrywają niebotyczną rolę, która może przesądzić o naszej sprawności.

1) Niebezpieczeństwo ścierania chrząstki stawowej

Począwszy od szyjnego przez lędźwiowy odcinek kręgosłupa, dłonie, biodra, kolana, a skończywszy na stopach zanik chrząstki stawowej niesie za sobą ryzyko zgrubienia warstwy podchrzęstnej i powstania jamek wypełnionych śluzowatą tkanką – torbieli. Staw traci swą stabilność, ulega deformacjom które mogą objawiać się m.in. poprzez zmianę długości nogi lub kształtu palców dłoni. Niczym bolesne wspomnienie chrząstki stawowej pojawiają się osteofity, czyli zniekształcające stawy wyrośla ograniczające ruchomość. Innymi bolesnymi powikłaniami są przykurcze powierzchni stawowych, więzadeł, mięśni, zapalenie błony maziówkowej, zwyrodnienia palców rąk oraz sztywność stawów, szczególnie nasilona po przebudzeniu, których codzienne rozruszanie jest pracochłonne.

2) Czynniki niesprzyjające

Ścieraniu się chrząstki stawowej sprzyja nieodpowiednia budowa stawów, obciążenie genetyczne, nieprawidłowe ukrwienie, cukrzyca, a także urazy. Jesteśmy nie bez winy, jeśli nie leczymy otyłości, przeciążamy stawy wagą ciała, czynnościami, garbimy się, nie uginamy nóg dźwigając z ziemi ciężkie przedmioty, bądź w nadmiarze uprawiamy sport, co w konsekwencji może być zaczątkiem choroby zwyrodnieniowej stawów. Kolagen typu II, kwas hialuronowy oraz chondroityna współtworzą chrząstkę stawową. Suplementacja pozwala te składniki uzupełnić w razie niedoborów.

3) Zagrożona piękna płeć

Ciekawostką jest, iż problemy ze stawami w 75% dotyczą kobiet, a uskarżający się mężczyźni należą do mniejszości. Dużą rolę odgrywa ciąża, noszenie na rękach dziecka, porządki domowe, dźwiganie zakupów.

4) Ryzyko wzrasta z wiekiem

Nie tylko płeć, ale i wiek zwiększa ryzyko chorób stawów. Szacuje się, że cierpi na nie połowa osób, które przekroczyły 50. rok życia, dekadę później, aż 90 %.

5) Jeden nie zawsze równa się jeden

Pojedynczy kilogram wykazany przez wagę w domowym zaciszu, stanowi dla stawów wymierny ciężar 5 kilogramów, które najmocniej obciążają kolana, zaś jako drugie staw biodrowy.

6) Becenna wierność

Chlamydie są drobnoustrojami, którymi zakażenie od przypadkowego partnera seksualnego może całkowicie rozstroić układ immunologiczny w efekcie czego będzie atakować połączenia kości.

7) Napoje gazowane na cenzurowanym

Badania przeprowadzone w Ameryce na grupie 2 149 osób z osteoartrozą kolana dowiodły, iż osoby pijące wysokokaloryczne słodzone napoje gazowane mają płytszą powierzchnię stawową, determinującą osteoartrozę. U pacjentów nie sięgających po napoje sprzyjające otyłości, choroba miała spowolniony postęp.

8) Twaróg, żelki, witaminy...

Witamina D jest niezbędna dla wchłaniania wapnia, zdrowia kości i stawów, ponadto ma właściwości przeciwzapalne. Na ogół utożsamiana z odpornością witamina C chroni stawy. Warto niekiedy sięgnąć po galaretkę, zwłaszcza jeśli uprawiamy sport. Żelatyna jest źródłem kolagenu, którego powstawanie zaburza zbyt intensywny wysiłek fizyczny.

9) Dobroczynna dieta śródziemnomorska

Śledź, tunczyk, sardynka czy łosoś są bogatym źródłem kwasów tłuszczowych Omega-3, oddziałują kojąco na ból oraz zmiany związane ze stanem zapalnym stawów, podobnie jak olej z orzechów włoskich, lniany i rzepakowy. Warto spożywać urozmaicone posiłki o kaloryczności odpowiadającej naszemu zapotrzebowaniu, gdyż nadmiar kilogramów prowadzi do chorób stawów.

10) Zdrowy wysiłek

Regularna dawka ruchu pozwoli utrzymać optymalną ruchomość stawów i nie dopuści do ich zesztywnienia. Należy zachować złoty środek, nawet gdy rozpiera nas energia nie powinniśmy wykonywać nadmiernie forsownych ćwiczeń, które skutkują bolesnymi urazami lub nadwyrężeniami.